Wat is urineretentie?

Urineretentie: alles over de behandeling en de symptomen

Het niet spontaan kunnen plassen bij een volle blaas of wanneer je niet in staat bent om je blaas helemaal te legen, wordt urineretentie genoemd. Urineretentie kan plots optreden, dit heet acute urineretentie of zich langzaam ontwikkelen (een chronische vorm). Urineretentie kan zowel bij mannen als bij vrouwen voorkomen.

Inhoudsopgave

Oorzaken van urineretentie

Urineretentie bestaat in twee vormen. Als er sprake is van een blokkade, zoals nierstenen, kan de urine niet vrij door je urineweg stromen. Dit noemen we obstructieve urineretentie. Is er geen blokkade, maar heb je bijvoorbeeld een zwakke blaasspier of zenuwproblemen? Dan spreken we van niet-obstructieve urineretentie.

Oorzaken niet-obstructieve urineretentie:

  • vaginale verzakkingen of een verzakking van de blaas, het rectum of de baarmoeder;
  • een herseninfarct (CVA);
  • een dwarslaesie;
  • vernauwing van de urinebuis, bijvoorbeeld na een vroegere operatie of ontsteking;
  • letsel of trauma aan het bekken;
  • aangetaste spier- of zenuwfunctie door bijvoorbeeld medicatie of narcose;
  • blaasschade door diabetes;
  • problemen ter hoogte van het zenuwstelsel, bijvoorbeeld een hernia, ruggenmergletsel of MS (Multiple Sclerose).

Oorzaken obstructieve urineretentie:

  • tumoren;
  • nierstenen of blaasstenen;
  • een goedaardige of kwaadaardige vergrote prostaat bij mannen (BPH).
 

De risicofactoren

Op de vraag of er risicofactoren zijn die de kans op urineretentie vergroten, is het antwoord ja. Urineretentie kent onder andere de volgende risicofactoren:

  • bij het verwijderen van een katheter;
  • bijwerkingen van geneesmiddelen die inwerken op het zenuwstelsel;
  • reactie na een operatie;
  • bloeding in de blaas;
  • pijn in het bekken;
  • wanneer je in korte tijd veel (alcohol) drinkt. Vooral wanneer er sprake is van een prostaatobstructie;
  • onbeweeglijkheid na een operatie;
  • een herseninfarct (CVA);
  • een dwarslaesie;
  • obstipatie;
  • blaasschade door diabetes.

Wat zijn de symptomen van urineretentie?

Qua symptomen maken we onderscheid tussen acute urineretentie en chronische urineretentie. Acute urineretentie betekent dat je plotseling niet meer kunt plassen en er pijn ontstaat, omdat de blaaswand uitgerekt wordt. Bij chronische urineretentie wordt de blaas gedurende langere tijd niet volledig leeg geplast, omdat de blaasspier niet sterk genoeg is. De hoeveelheid urine die dan in de blaas achterblijft, wordt steeds groter. Chronische urineretentie is over het algemeen niet pijnlijk, omdat de vulling van de blaas langzaam gaat.

Symptomen acute urineretentie:

  • buikpijn;
  • een pijnlijke aandrang om te plassen, zonder dat dit lukt.


Symptomen chronische urineretentie:

  • plassen komt moeilijk op gang;
  • de aandrang om te plassen keert telkens terug;
  • een opgezette buik, een gevoel van druk;
  • een zwakke urinestraal die tussendoor soms stopt en druppelend eindigt;
  • je verliest gedurende de dag kleine beetjes urine;
  • vaak moeten plassen en ’s nachts ook meer dan twee keer wakker worden om te moeten plassen;
  • niet in staat zijn om te voelen wanneer de blaas vol is.


Bij chronische urineretentie loopt de blaas langzaam vol. De blaas kan zelfs zo vol lopen, dat deze overloopt. Dan verlies je urine zonder dat de blaas geledigd wordt. Dit noemen we ook wel overloopincontinentie. Overloopincontinentie bij een retentieblaas uit zich vaak in een druppelincontinentie. De druk in de blaas stijgt met als gevolg dat de blaas overloopt.

Lees ook: Hoe werkt de blaas?

De behandeling van urineretentie

Er zijn verschillende behandelingen van urineretentie mogelijk. Hierin maken we onderscheid tussen acute en chronische urineretentie.

Behandeling van acute urineretentie

Is er sprake van acute urineretentie? Dan is het belangrijk om de urine zo snel mogelijk weg te laten stromen, omdat je anders kans hebt op schade aan je nieren. De acute klachten verminderen meteen wanneer er een katheter geplaatst wordt. Een katheter zorgt ervoor dat er afvoer van urine plaatsvindt. De beste oplossing is om de katheter via de plasbuis in te brengen. Is dit niet mogelijk? Dan moet er een slangetje via de buikwand in de blaas ingebracht worden.

Eventueel verder onderzoek moet uitwijzen wat de oorzaak is van de acute urineretentie of er gevolgen zijn en of verdere behandeling nodig is.

Behandeling van chronische urineretentie

De behandeling van chronische urineretentie is afhankelijk van de oorzaak. Mogelijke behandelingen zijn:

  • Voor het plassen is het van belang om goed rechtop te zitten, omdat de plasbuis zich dan in een verticale positie bevindt. Voor ontlasting is het juist belangrijk om wat onderuit te zitten, omdat het rectum en de anus zich dan in een verticale positie bevinden. Een incontinentieverpleegkundige of bekkenfysiotherapeut kunnen je hier een goed advies over geven.
  • Met behulp van zelfkatheterisatie zorg je ervoor dat de urine die in de blaas is achtergebleven, na het plassen afgevoerd wordt. De instructie om dit te doen, krijg je van een verpleegkundige of specialist.
  • Met behulp van bekkenfysiotherapie leer je de spieren van je bekkenbodem beter te gebruiken, zodat je bekkenbodemspieren beter hun werk kunnen doen.
  • PTNS is een vorm van neurostimulatie. Bij PTNS worden met een dun naaldje stroomimpulsen gegeven aan de lange beenzenuw in het onderbeen, net boven de binnenkant van het enkelgewricht. Via prikkeling van de onderbeenzenuw wordt ook de derde heiligbeenzenuw geprikkeld met hetzelfde effect voor de blaas. Dit heeft een ontspannende werking op de blaasspier. Bij deze behandeling word je één keer per week een half uur behandeld, 12 weken lang. Dit is een behandeling van urineretentie die alleen plaatsvindt op de polikliniek Urologie als de specialist deze behandeling adviseert.

Ons adviesteam staat voor je klaar

Onze zorgadviseurs Anita, Vera en Miranda helpen je graag en voorzien je van advies op maat.

Incontinentiemateriaal bij urineretentie

Mensen met chronische urineretentie kunnen gedurende de dag kleine beetjes urine verliezen. Het juiste incontinentiemateriaal beschermt je tegen ongewild urineverlies en zorgt ervoor dat nare geurtjes tegengegaan worden. Welk incontinentiemateriaal in jouw situatie het beste is, is afhankelijk van de mate van urineverlies. Op zoek naar een persoonlijk advies? Neem dan contact op met de huisarts, de apotheek of met het adviesteam van Abena. Je kunt ook altijd een gratis proefpakket aanvragen om te ervaren wat incontinentiemateriaal voor je kan betekenen.

Veelgestelde vragen

Retentie betekent vasthouden. Bij urineretentie wordt er urine opgehoopt in de blaas, omdat je niet meer kunt plassen of slechts kleine hoeveelheden plast.

Er zijn geen exacte cijfers bekend. Urineretentie komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen als gevolg van prostaatvergroting.

Kun je opeens niet meer plassen? Dan wordt dit acute urineretentie genoemd. Acute urineretentie gaat vaak gepaard met pijn, omdat je blaaswand plots uitrekt. Een andere vorm van urineretentie is chronische urineretentie. Bij chronische urineretentie wordt de blaas gedurende langere tijd niet volledig leeg geplast, omdat de blaasspier niet sterk genoeg is. De hoeveelheid urine die dan in de blaas achterblijft, wordt steeds groter.

Er zijn verschillende behandelingen van urineretentie mogelijk. Zo kun je bij acute urineretentie een katheter laten plaatsen om de overtollige urine weg te laten stromen. Bij chronische urineretentie zijn er verschillende behandelmethoden zoals: leefstijladviezen, zelfkatheterisatie, bekkenfysiotherapie of een vorm van neurostimulatie. Overleg met je (huis)arts welke behandeling in jouw situatie de beste oplossing is. 

Wanneer je je blaas in de loop der tijd niet goed kunt leegplassen, is er sprake van chronische urineretentie. De belangrijkste oorzaken van deze vorm van urineretentie zijn een blaasspier die niet sterk genoeg is of omdat je bekkenbodemspieren te gespannen zijn.

Aanbevolen producten

Gerelateerde artikelen

Abena wat is incontinentie, oorzaken, vormen en oplossingen

Wat is incontinentie

Lees meer
Abena oorzaken en oplossingen zwangerschapsincontinentie

Urineverlies tijdens de zwangerschap

Lees meer
Abena bekkenfysiotherapie bij incontinentie

Bekkenfysiotherapie bij incontinentie

Lees meer

Ons kenniscentrum

Bij Abena bieden we professionele hulp bij jouw dagelijkse verzorging en bescherming. In ons kenniscentrum lees je alles over de oorzaken en oplossingen bij incontinentie, krijg je tips voor de juiste huidverzorging en persoonlijke hygiëne.

incontinentie kenniscentrum
Geen producten in je winkelwagen