Oorzaken en soorten incontinentie

Welke oorzaken en soorten van ongewild urineverlies zijn er?

Er zijn verschillende soorten en oorzaken van incontinentie. Allereerst is er een onderscheid te maken tussen urine-incontinentie en ontlastingsincontinentie, terwijl het ook voorkomt dat mensen zowel urine als ontlasting verliezen. Dit wordt ook wel dubbele incontinentie genoemd. Urine-incontinentie is er daarnaast in verschillende vormen, die allemaal uiteenlopende oorzaken hebben.

Ongeveer 1 miljoen mensen in Nederland hebben last van incontinentie. Hoewel incontinentie vooral voorkomt bij vrouwen en oudere mensen zijn geslacht en ouderdom geen directe oorzaak van incontinentie. Vaak is ongewild urineverlies de oorzaak van onderliggende problemen van lichamelijke of cognitieve aandoeningen. Hierbij valt onder meer te denken aan een verzwakking of beschadiging van de bekkenbodemspieren of de ziekte van Parkinson. De mate van urineverlies is verschillend per persoon en varieert van enkele druppels tot de complete blaasinhoud.

Inhoudsopgave

Ga naar de huisarts

Nog steeds rust er een zwaar taboe op incontinentie. Mensen schamen zich voor hun klachten en durven er niet goed mee naar de huisarts te stappen. Daardoor blijven mensen vaak langer dan nodig met het probleem rondlopen, met het risico dat de klachten kunnen verergeren. Hoe eerder iemand naar de huisarts gaat, hoe groter de kans dat er iets aan gedaan kan worden. Bekkenbodemoefeningen, blaastraining en medicijnen bieden in veel gevallen een oplossing voor incontinentie of kunnen op zijn minst helpen om de klachten te verminderen. In sommige gevallen kan de huisarts doorverwijzen naar de poli urologie, waar besloten kan worden om een operatie uit te laten voeren. Tevens kan een arts of specialist een indicatie geven voor incontinentiemateriaal, waarmee mensen in aanmerking komen voor een vergoeding van de zorgverzekeraar.

Ons adviesteam staat voor je klaar

Onze zorgadviseurs Anita, Vera en Miranda helpen je graag en voorzien je van advies op maat.

De diagnose van incontinentie

De behandeling van ongewild urineverlies is afhankelijk van de oorzaak en soort incontinentie. Om vast te stellen om welke soort incontinentie het gaat en wat de oorzaak van het probleem is, begint een bezoek aan een arts altijd met een zogenaamde anamnese. De arts stelt gerichte vragen om de oorzaak van incontinentie te achterhalen zoals de mate van urineverlies, hoe vaak de klachten voorkomen en of er sprake is van andere gezondheidsproblemen of factoren die kunnen bijdragen aan het ontstaan van incontinentie zoals een recente bevalling of het gebruik van bepaalde geneesmiddelen. In veel gevallen kan op basis van de anamnese de oorzaak en soort incontinentie worden bepaald, maar soms is lichamelijk onderzoek nodig om een goede diagnose te stellen. De arts voelt hierbij (inwendig) of sprake is van problemen met de bekkenbodemspieren of een gezwel bij de blaas.

Hoe eerder iemand met incontinentie naar de huisarts gaat, hoe groter de kans dat er iets aan gedaan kan worden.

Oorzaken van incontinentie bij vrouwen

Incontinentie is een veelvoorkomend probleem bij vrouwen. Vooral zwangere vrouwen, vrouwen die net bevallen zijn van een baby en vrouwen in de overgang lopen een verhoogd risico op incontinentie. Naar schatting krijgt ongeveer één op de vier vrouwen er in hun leven mee te maken. In de meeste gevallen is sprake van problemen met de bekkenbodemspieren. Door hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap en in de overgang raken de spieren verzwakt, waardoor deze minder goed in staat zijn de druk op de blaas op te vangen. Hierdoor kan ongewild urineverlies ontstaan tijdens lichamelijk inspanningen zoals springen, rennen en hoesten. Bij een zware bevalling kunnen de bekkenbodemspieren beschadigd raken of kan een verzakking optreden, wat eveneens de oorzaak kan zijn van urineverlies bij vrouwen.

 

Oorzaken van incontinentie bij mannen

Hoewel ook mannen last kunnen hebben van verzwakte bekkenbodemspieren leidt dit minder snel tot incontinentie dan bij vrouwen. Dit komt omdat de sluitspier van de blaas van mannen sterker is. Meestal ontstaat incontinentie bij mannen als gevolg van een vergrote prostaat. Het groeien van de prostaat is een natuurlijk proces, maar kan in sommige gevallen zorgen voor plasproblemen. Wanneer de vergrote prostaat de plasbuis dichtdrukt, wordt het steeds moeilijker om te plassen. Op den duur wordt de druk zo hoog dat dat de urine alsnog naar buiten komt. Daarnaast kunnen mannen ook na een prostaatoperatie tijdelijk last krijgen van urine-incontinentie doordat een deel van de sluitspier verwijderd wordt.

Oorzaken van incontinentie bij ouderen

Incontinentie wordt vaak gezien als een typisch probleem voor oudere mensen. Ondanks dat dit vooroordeel niet helemaal waar is, klopt het dat ongewild urineverlies vaker voorkomt bij mensen boven de zestig. De oorzaak van incontinentie bij ouderen kan zowel fysiek als cognitief zijn. Cognitieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson, Alzheimer en andere vormen van dementie gaan vaak gepaard met incontinentie. Doordat de cognitieve vermogens bij oudere mensen verminderen, worden de signalen van de blaas naar de hersenen en terug minder goed verwerkt en bestaat de kans op ongewild urineverlies. Dit kan ook het geval zijn bij mensen met diabetes, een hernia of andere (aangeboren) afwijking waarbij een beschadiging aan de zenuwen of ruggenmerg optreedt. Overmatig gebruik van alcohol en cafeïne kan urineverlies bovendien verergeren. Dit geldt zowel voor ouderen als jongere mensen met incontinentie.

Soorten incontinentie

Er bestaan verschillende soorten incontinentie. De verschillende soorten kunnen worden opgedeeld op basis van de oorzaak van de klachten. Urineverlies kan worden veroorzaakt door problemen met de werking van de blaas. Bij functionele incontinentie is dit niet het geval. Functionele incontinentie is een vorm van ongewild urineverlies waarbij de blaas normaal werkt, maar lichamelijke of psychische beperkingen het moeilijk maakt voor mensen om op tijd het toilet te bereiken. 

Aanbevolen producten

Gerelateerde artikelen

plasproblemen bij mannen en vrouwen

Plasproblemen bij mannen en vrouwen

Lees meer

De impact van ongewild urineverlies

Lees meer
nadruppelen bij mannen

Nadruppelen bij mannen

Lees meer

Ons kenniscentrum

Bij Abena bieden we professionele hulp bij jouw dagelijkse verzorging en bescherming. In ons kenniscentrum lees je alles over de oorzaken en oplossingen bij incontinentie, krijg je tips voor de juiste huidverzorging en persoonlijke hygiëne.

Geen producten in je winkelwagen