Welke zwachtels zijn er en hoe gebruik je ze?
Zwachtelen: wanneer en hoe
- Lizzy Bruno
- Bijgewerkt op 28 augustus 2024
Zwachtelen: wanneer en hoe
Een flinke misstap gemaakt tijdens het sporten of bij het werken in de tuin? Voor je het weet, heb je een dikke enkel. Met een zwachtel kun je zo’n zwelling tegengaan of verminderen. Maar ook bij oedeem of een open been kan zwachtelen helpen. Een zwachtel is een drukverband dat de vochtafvoer bevordert. Daardoor vermindert oedeem en geneest een wond beter. In deze blog lees je welke soorten zwachtels er zijn, hoe je ze gebruikt en wanneer het beter is om niet te zwachtelen.
Een zwachtel zorgt ervoor dat overtollig vocht uit het weefsel wordt gedrukt. Er zijn verschillende soorten zwachtels met ieder hun eigen kenmerken en toepassingen. Door de juiste zwachtel te kiezen, behaal je het beste resultaat.
Inhoudsopgave
Welke soorten zwachtels zijn er?
Er zijn drie soorten zwachtels, waarvan we de eigenschappen en toepassingen voor je op een rij zetten.
Korte rek zwachtel
Een korte rek zwachtel is meestal gemaakt van 100% katoen en is weinig elastisch. Het wordt gebruikt als compressietherapie bij vochtophoping door bijvoorbeeld slecht werkende aders. Bijzonder aan dit verband is, dat het hoge druk geeft als je in beweging bent en weinig druk als je zit of ligt. Het is daarom geschikt voor mensen die regelmatig bewegen. Een korte rek zwachtel kan je ’s nachts omhouden.
Als je geen wonden hebt, kan een korte rek zwachtels drie tot zeven dagen blijven zitten. Ook tijdens het douchen kan de zwachtel om blijven, maar dek het gezwachtelde lichaamsdeel dan wel af met een plastic zak of speciale hoes.
Lange rek zwachtel
Een lange rek zwachtel is elastisch en geeft in rust relatief veel druk en bij beweging relatief weinig. Dit type zwachtel is daarom ideaal voor mensen die niet veel bewegen. Omdat de zwachtel in rust verhoogde druk geeft, kan het ’s nachts gaan knellen. Daarom moet lange rek zwachtel voor het slapen gaan altijd worden verwijderd.
Elastische zwachtel
Elastische zwachtels zijn – zoals de naam zegt – zeer elastisch. Deze zwachtel is vaak zelfklevend en makkelijk aan te brengen. Het is vooral geschikt voor de volgende drie toepassingen:
- Om gazen en/of watten op een wond te fixeren. Daarmee blijft alles goed op zijn plek én de zwachtel geeft wat extra druk. Dit kan alleen als de wond niet te erg bloedt.
- Bij sportblessures, bijvoorbeeld na een verstuiking of een kneuzing.
- Om gewrichten wat extra ondersteuning te geven.
Hoe moet je zwachtelen?
Om een optimaal effect te hebben, is het belangrijk dat zwachtelen op de juiste manier gebeurt. Wij adviseren daarom om een deskundige in te schakelen. Die beheerst de techniek en heeft de ervaring om dit op een juiste manier voor je te doen. Doe je het toch liever zelf? Laat je dan goed informeren en instrueren door de deskundige. Ook hebben we een aantal tips.
Tips voor het zwachtelen
- Kies de juiste zwachtel. Gaat het om een sportblessure, extra ondersteuning van een gewricht, een open wond of afvoer van oedeem voordat een elastische kous gedragen kan gaan worden?
- Bereid de zwachtel voor. Zorg ervoor dat de zwachtel schoon en droog is en knip eventuele losse draden af. Korte rek en lange rek zwachtels kunnen worden vaak tot op 90 graden worden gewassen.
- Begin met zwachtelen bij de voet of de hand. Wikkel vervolgens de zwachtel rond het lichaamsdeel in een spiraalvormige beweging omhoog. Zorg ervoor dat de zwachtel strak genoeg is om te blijven zitten, maar niet zo strak dat het de bloedstroom belemmert.
- Houd de spanning op de zwachtel steeds hetzelfde, terwijl je het om het lichaamsdeel wikkelt.
- Zorg dat het de zwachtel overlapt. Bij elke nieuwe omwikkeling moet ongeveer de helft van de breedte van de zwachtel overlappen. Zo voorkom je dat er openingen ontstaan wanneer je gaat bewegen.
- Zwachtel het hele lichaamsdeel in. Blijf de zwachtel om het lichaamsdeel wikkelen totdat het helemaal is bedekt.
- Fixeer de zwachtel aan het einde van het lichaamsdeel met een verbandclip of tape. Zo houd je de zwachtel op zijn plek.
Let op: wanneer mag je niet zwachtelen?
In een aantal situaties is het beter om niet te zwachtelen:
- Bij (acuut) hartfalen. Door het zwachtelen van de benen gaat het vocht omhoog richting het hart. Het hart kan die extra hoeveelheid vocht niet verwerken. Dit kan levensbedreigend zijn.
- Bij perifeer arterieel vaatlijden. De slagaders in het been zijn dan vernauwd, waardoor het bloed minder makkelijk naar het been stroomt. Door het zwachtelen worden de slagaders dichtgedrukt en kan de bloedtoevoer nog verder verminderen. Hierdoor kunnen zweren ontstaan of de huid kan afsterven.
- Bij een acute ontsteking, vooral op de plek waar gezwachteld moet worden. Het is dan beter om te wachten tot de ontsteking minder of over is.
- Bij een totale afsluiting van de bloedvaten. Zwachtelen is dan zelfs gevaarlijk.
Vraag in dit geval altijd advies van een arts of (wond)verpleegkundige.
Ons adviesteam staat voor je klaar
Onze zorgadviseurs Vera, Miranda, Anita en Ilse helpen je graag en voorzien je van advies op maat.
Aanbevolen producten
-
Verbanden en zwachtelsABENA Universeel windsel elastisch middellange rek
Vanaf: €5,99 Product bekijken Dit product heeft meerdere variaties. Deze optie kan gekozen worden op de productpagina -
Verbanden en zwachtelsABENA Compressiezwachtel lange rek Forte
Vanaf: €94,88 Product bekijken Dit product heeft meerdere variaties. Deze optie kan gekozen worden op de productpagina 
15% korting op jouw eerste bestelling
Ja, dat wil ikSchrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang direct een kortingscode.
-
Verbanden en zwachtelsABENA Compressiezwachtel lange rek fine
Vanaf: €68,25 Product bekijken Dit product heeft meerdere variaties. Deze optie kan gekozen worden op de productpagina -
Verbanden en zwachtelsABENA Ideaalwindsels korte rek
Vanaf: €23,98 Product bekijken Dit product heeft meerdere variaties. Deze optie kan gekozen worden op de productpagina
Ons kenniscentrum
Bij ABENA bieden we professionele hulp bij jouw dagelijkse verzorging en bescherming. In ons kenniscentrum lees je alles over de oorzaken en oplossingen bij incontinentie, krijg je tips voor de juiste huidverzorging en persoonlijke hygiëne.
